Yatırım Gücü “Patent” ile Korunuyor
Yaratıcılık genel olarak baktığımızda; coşkulu fakat sakin, kararlı, odaklanmış fakat çocuk gibi de olabilen, tutkulu fakat eleştirel, akıllı fakat mütevazi ve naif görünümdeki insanlarda barınmaktadır. Yaratıcılıkta önce kendi işletmeleri veya bireysel gelişimleri için, sonrasında ise tüm dünyada ses getirmek, farklılık yaratabilmek için çeşitli metodlar kullanılarak başarı hedeflenir. Metodlar dediğimiz gibi çeşitlilik göstermekle beraber can alıcı konu esasen; yaratım gücünün korunmasıdır. Günümüzde teknolojinin yeniliklerle sürekli kendini güncellemesi, sanayi ve ar ge yatırımı yapan işletmeleri rekabete zorlamaktadır. Patent koruma sistemlerinin bu doğrultuda çok önemli fonksiyonlar üstlendiğini, işletmelerin kendi aralarındaki patent mücadelelerini gözlemliyoruz. Patent haklarının buluş sahibi dev işletmeler için sağlamış olduğu haklar, onları pazarda bir adım öne taşımakla birlikte bazı alanlarda direk söz sahibi olup pazarı domine etmelerine katkı sağlamaktadır.
Patent hakkı, sahibine buluşu üzerinde ekonomik anlamda bir tekel hakkı sağlamaktadır. Buluş faaliyetlerini ve ar ge yatırımlarını teşvik eden bu sistem, sanayi, bilim ve teknoloji dünyasında kritik fonksiyonlar üstlenmiştir. Geliştirilen tekniklerin, patent kullanım süresi bitiminden sonra toplumun kullanımına açılması, tüm dünyanın bu tekniklerden yararlanarak teknolojik gelişmelerin sürekliliğinin sağlanması söz konusudur. Toplumda kafa karışıklıklarına sebebiyet veren nokta, patentlenebilirlik kriterleridir. Bu bağlamda buluş sahibi, ortaya çıkardığı bir üründen ziyade bunun matematiksel yönteminin veya keşfinin de patent konusu olarak değerlendirilebileceği yanılgısına düşmektedir. Halbuki durum değişkenlikler barındırmaktadır, patentlenebilirlik kriterleri dışında kalan bu halleri çok net olarak Türk Patent ve Marka Kurumu maddelendirmiştir;
• Bilimsel teoriler, keşifler ve matematiksel yöntemler,
• Zihni faaliyetler, iş faaliyetler veya oyunlara ilişkin plan, kural ve yöntemler,
• Bilgisayar programları
• Estetik niteliği bulunan mahsuller, edebiyat ve sanat eserleri ile bilim eserleri,
• Bilginin sunumu.
Bu bağlamda, ortaya konan buluşun mutlaka bir yenilik ve buluş unsuru taşıması ve aynı zamanda sanayiye uygulanabilir nitelik taşıması gerekmektedir. 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu kapsamında patent teşkil etmeyecek buluşları ise şöyle sıralamak mümkün;
• Kamu düzenine ve genel ahlaka aykırı olan buluşlar,
• Mikrobiyolojik işlemler veya bu işlemler sonucu elde edilen ürünler hariç olmak üzere, bitki çeşitleri veya hayvan ırkları ile bitki veya hayvan üretimine yönelik esas olarak biyolojik işlemler,
• İnsan veya hayvan vücuduna uygulanacak teşhis yöntemleri ile cerrahi yöntemler dahil tüm tedavi yöntemleri,
• Oluşumunun ve gelişiminin çeşitli aşamalarında insan bedeni ve bir gen dizisi veya kısmi gen dizisi de dahil olmak üzere insan bedeninin öğelerinden birinin sadece keşfi,
• İnsan kodlama işlemleri, insan eşey hattının genetik kimliğini değiştirme işlemleri, insan embriyosunun sınai ya da ticari amaçlarla kullanılması, insan ya da hayvanlara önemli bir tıbbi fayda sağlamaksızın hayvanlara acı çektirebilecek genetik kimlik değiştirme işlemleri ve bu işlemler sonucu elde edilen hayvanlar,
Konu üzerine düşülen yanılgıları sizlerle paylaşmaya çalıştık. Gelecek farklı, her alanda farklı senaryolarla karşı karşıya geleceğimiz aşikar, teknolojinin koşar adımlarla ilerlemesi; ona ayak uydurulmasını gerekli kılıyor. Birçok belirgin gelişmenin arasında tüm gelişmelerin içinde mobil teknoloji, tüm bu değişimler için katalizör görevi görmektedir. İlaç sektörüne dair dünyadan bir örnekle konuyu ilişkilendirelim. Birçok ilaç şirketi, kansere yoğun bir ilaç üretimi bombardımanı ile saldırırken biyoteknoloji şirketi olan ‘’Genentech’’ farklı bir yol benimsiyor, ilaçları kişiselleştirmek gibi. İsviçre şirketi Roche bünyesinde olan şirket, 2009 yılında 46.8 milyar dolara alınmıştır. Bu süre içerisinde piyasaya 35 yeni tip ilaç getiren şirket, 10.500 adetten fazla patente sahiptir. Genentech, enzimlerin nasıl DNA fragmentlerini kesip yeniden birleştirebilecek bir araç olarak kullanılabileceğini göstermiş, ilk sentetik insan insülinini yaratmayı başarmıştır. Alzheimer, parkinson ve birçok konuya dair bilimsel araştırmalarını ve tadavi yöntemlerine dair metodlarını geliştirmeye devam eden şirkette 20’ ye yakın türk genetik uzmanı istihdam ediliyor.
Tüm dünyada bilişim teknolojilerinden makine teçhizatlara, elektronik sistemlere, otomotive, kimya sanayine, nanoteknolojiye tekniğin her dalında geniş çaplı ar ge çalışmaları yapılmakta, binlerce buluş elde edilmektedir. Bu değerlerin mutlak suretle korunma altına alınması, yalnız buluş sahipleri için değil dünya için, gelecek nesiller için büyük önem arz etmektedir. Ürettiğiniz ürünün patent hakkının sizde olması 20 yılla sınırlıdır. Bu süreden sonra buluş, kamuya mal olacaktır. İnsanlık için önemli adımlar olan bu değerlerin hak sahipleri dışında izinsiz kullanımına yönelik suçlar da oldukça ağırdır. Bu bağlamda buluşlarınızın patent veya faydalı model tescil işlemleri aşamalarında mutlaka profesyonel destek alınmalıdır, her buluş, her yenilik kendine has tarifnameler ve teknik resimler gerektirecektir; dolayısıyla en doğru ve güvenilir kaynağa vekilleriniz aracılığıyla ulaşabilirsiniz. Yaratıcı akılla üreterek önce işletmenize sonra tüm dünyaya değer katacağınız, yatırımlarınızın kazanca dönüşeceği buluşlarınız olsun..